دیاستما یا فاصله بین دندان‌ها به فضای خالی و شکافی گفته می‌شود که میان دو دندان ایجاد می‌شود. شایع‌ترین محل ایجاد فاصله بین دندان‌ها، بین دو دندان جلویی فک بالا است. بسیاری از افراد به دلیل مشکلات زیبایی و تاثیر آن بر لبخند و اعتمادبه‌نفس به دنبال درمان سریع هستند. علاوه بر ظاهر، دیاستما ممکن است عملکرد گفتار، تلفظ بعضی حروف، جویدن و حتی سلامت دندان‌ها را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
اما آیا دیاستما همیشه نیاز به درمان دارد؟ بهترین روش بستن فاصله بین دندان‌ها چیست؟ آیا امکان بازگشت فاصله بعد از درمان وجود دارد؟
در این مقاله که توسط وب سایت دکتر دندان پزشک مجید جعفری نوشته شده است، جامع و تخصصی، به همه این سوال‌ها پاسخ دقیق خواهیم داد.
دیاستما یا فاصله بین دندان‌ها یعنی چه؟ تعریف تخصصی
دیاستما یا فاصله بین دندان‌ها به هر نوع فاصله قابل مشاهده بین دو دندان گفته می‌شود. این فاصله ممکن است:
- بسیار محدود و کمتر از ۱ میلی‌متر باشد،
- یا وسیع و چند میلی‌متری که تاثیر محسوسی بر زیبایی لبخند داشته باشد.
دیاستما می‌تواند در هر نقطه‌ای از دهان ایجاد شود، اما بیشترین شیوع آن در دندان‌های پیشین فک بالا مشاهده می‌شود. این فاصله در برخی افراد فقط جنبه زیبایی دارد و در عملکرد دهان مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما در بعضی افراد می‌تواند موجب مشکلات گفتاری، گیر غذایی و افزایش احتمال پوسیدگی شود.
چه علتی باعث ایجاد فاصله بین دندان‌ها می‌شود؟ (دلایل اصلی دیاستما)
عوامل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد دیاستما یا فاصله بین دندان‌ها شوند. مهم‌ترین دلایل عبارتند از:
- اختلاف اندازه فک و دندان‌ها (فک بزرگ و دندان‌های کوچک)
- کوچک بودن اندازه دندان‌های جلویی
- فرنوم بلند و ضخیم (رشته بافتی بین لب و لثه که می‌تواند دندان‌ها را از هم دور کند)
- از دست دادن دندان دائمی و ایجاد فضای خالی
- عادت‌های دهانی مانند مکیدن انگشت یا فشار زبان به دندان‌ها
- بیماری‌های لثه و تحلیل استخوان اطراف دندان
- ژنتیک و وراثت
- عدم هم‌راستایی درست هنگام رویش دندان‌های دائمی در کودکان
انواع دیاستما از نظر محل و شدت فاصله
| نوع دیاستما | محل ایجاد فاصله بین دندان‌ها | شدت فاصله | روش پیشنهادی درمان |
| دیاستما قدامی | بین دندان‌های جلو | خفیف تا شدید | ارتودنسی، کامپوزیت، ونیر، فرنکتومی |
| دیاستما جانبی | بین دندان‌های عقب | معمولاً خفیف | ارتودنسی |
| دیاستما ناشی از بیماری لثه | تمام دهان | متوسط تا شدید | درمان لثه + ارتودنسی |
| دیاستما ارثی | معمولاً دندان‌های جلو | متغیر | ارتودنسی یا روش‌های زیبایی |
دیاستما در کودکان و بزرگسالان چه تفاوتی دارد؟
دیاستما در کودکان معمولاً طبیعی است و بخشی از روند رویش دندان‌های دائمی محسوب می‌شود. پس از بیرون آمدن دندان‌های نیش، فاصله بین دندان‌ها به صورت طبیعی و بدون نیاز به درمان بسته می‌شود.
اما دیاستما در بزرگسالان معمولاً خودبه‌خود اصلاح نمی‌شود و اغلب نیاز به درمان دارد، زیرا علت آن معمولاً مشکلات ساختاری یا لثه‌ای است.
آیا دیاستما همیشه نیاز به درمان دارد؟
خیر. همیشه نیاز به درمان وجود ندارد.
اگر فاصله بین دندان‌ها:
- عملکرد جویدن یا گفتار را مختل نکند،
- ناشی از بیماری لثه نباشد،
- شخص از نظر ظاهری مشکلی نداشته باشد،
می‌توان تصمیم به عدم درمان گرفت.
اما در موارد زیر درمان ضروری است:
- وجود مشکلات تلفظ و گفتاری
- فاصله شدید که زیبایی لبخند را تحت تاثیر قرار می‌دهد
- گیر غذایی مداوم و پوسیدگی
- تاثیر منفی بر اعتماد به نفس فرد
بهترین روش دیاستما یا فاصله بین دندان چیست؟
گزینه‌های درمان بسته به علت و شدت دیاستما متفاوت هستند:
- ارتودنسی
بهترین روش علمی برای جابه‌جایی ریشه‌ای دندان‌ها و بستن فاصله
- قابل انجام با براکت فلزی، سرامیکی یا ارتودنسی نامرئی
- کامپوزیت ونیر
پر کردن فاصله و اصلاح فرم دندان، مناسب برای فاصله‌های جزئی تا متوسط
- لمینت یا ونیر سرامیکی
زیبایی بسیار بالا، مقاومت بیشتر و مناسب برای اصلاح کامل طرح لبخند
- فرنکتومی لبی
جراحی ساده برای حذف فرنوم ضخیم در صورتی که علت فاصله باشد
- ایمپلنت یا بریج
در صورت فاصله ناشی از نبودن دندان
درمان دیاستما یا فاصله بین دندان بدون ارتودنسی؛ واقعیت یا تبلیغ؟
در موارد زیر درمان بدون ارتودنسی کاملاً امکان‌پذیر است:
- فاصله کم ناشی از کوچکی دندان‌ها
- نیاز فقط به اصلاح ظاهر
اما اگر علت فاصله فک بزرگ، فشار زبان یا بیماری لثه باشد، بدون ارتودنسی نتیجه قطعی و ماندگار نخواهد بود.
آیا فاصله بین دندان‌ها دوباره برمی‌گردد؟
بله، اگر علت اصلی درمان نشود احتمال بازگشت وجود دارد. عوامل بازگشت:
- عدم استفاده از ریتینر بعد از ارتودنسی
- فشار زبان
- عدم اصلاح فرنوم
- بیماری لثه
نقش عادت‌های دهانی در ایجاد دیاستما
- مکیدن انگشت در کودکان
- فشار زبان هنگام بلع یا صحبت
این عادت‌ها می‌توانند دندان‌ها را به سمت جلو هل دهند و باعث ایجاد یا بازگشت فاصله شوند. اصلاح این عادت‌ها ضروری است.
آیا ژنتیک در ایجاد دیاستما نقش دارد؟
بله. ساختار ارثی فک و دندان می‌تواند باعث دیاستما یا فاصله بین دندان‌ها شود و در این موارد درمان زیبایی یا ارتودنسی بهترین راه است.
عوارض درمان نکردن فاصله بین دندان‌ها
- مشکل در تلفظ حروف س، ز، ث
- گیر غذایی و پوسیدگی
- بیماری لثه و تحلیل استخوان
- برهم خوردن توازن لبخند
- کاهش اعتماد به نفس اجتماعی
آیا دیاستما یا فاصله بین دندان کودکان خودبه‌خود بسته می‌شود؟
در بیشتر کودکان زیر ۱۲ سال فاصله دندان‌ها طبیعی است و پس از رشد دندان نیش خودبه‌خود بسته می‌شود.
بهترین سن درمان دیاستما
- کودکان: ۱۰ تا ۱۴ سال
- بزرگسالان: هر زمان که آماده درمان باشند
هزینه درمان دیاستما چقدر است؟
جهت کسب اطلاعات در مورد هزینه درمان فاصله بین دندان حتما با شماره تماس‌های ما در ارتباط باشین یا به صورت حضوری جهت مشاوره تشریف بیاورید.
اطلاعات تماس دندانپزشک خیابان پیروزی
خیابان پیروزی روبروی بیمارستان فجر بین مخابرات و مترو پیروزی جنب فروشگاه کوروش پلاک ۶۱۲ واحد ۹
02133343577
09032343577
بهترین روش پیشگیری از فاصله بین دندان‌ها
- اصلاح فشار زبان و بلع غلط
- درمان عادات دهانی کودک
- درمان بیماری لثه
- مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک
برای جزئیات کامل روش‌های درمان، حتماً مقاله زیر را مطالعه کنید:
👉 بستن فاصله بین دندان‌ها
جمع‌بندی نهایی دیاستما یا فاصله بین دندان
دیاستما یا فاصله بین دندان‌ها یکی از مشکلات شایع دندانپزشکی است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. انتخاب بهترین روش درمان به علت اصلی فاصله، سن و شرایط زیبایی فرد بستگی دارد. درمان مناسب می‌تواند علاوه بر زیبایی لبخند، سلامت دهان و کیفیت گفتار را نیز بهبود دهد.